Ochrona strefy przybrzeżnej Bałtyku przed zanieczyszczeniami

Grupa Żabka pomaga w oczyszczaniu wód Bałtyku

Oceany i morza nas karmią, regulują klimat i produkują większość tlenu, którym oddychamy. Jeden kilometr kwadratowy traw morskich może wiązać ponad dwa razy więcej węgla niż typowy las o tej samej powierzchni! Pochłanianie CO₂ z atmosfery odbywa się w morzach również poprzez proces wbudowywania węgla przez zooplankton w strukturę pancerzyków, które po śmierci tych małych organizmów opadają na dno oceaniczne.  

Ekosystemy mórz i oceanów stanowią podstawę kluczowych sektorów gospodarki, takich jak rybołówstwo czy turystyka – ponad 200 milionów ludzi utrzymuje się z rybołówstwa, a ryby i owoce morza stanowią podstawę diety dla prawie miliarda ludzi na świecie. Ponadto ekosystemy te są prawdziwymi centrami różnorodności biologicznej. W Światowym Rejestrze Gatunków Morskich znajduje się ok. 240 tysięcy gatunków roślin i zwierząt, a rafy koralowe, choć zajmują tylko ok. 1% oceanów, są siedliskiem co czwartego znanego gatunku ryb morskich.  

Naukowcy ocenili, że 66% środowisk morskich jest silnie przekształconych. Jest to powiązane  
z działalnością człowieka, m.in. nadmierną eksploatacją zasobów naturalnych, rozwojem infrastruktury, powszechnym stosowaniem środków chemicznych, produkcją odpadów i zanieczyszczeń, a także zmianami klimatycznymi.​ Dlatego tak ważne są inicjatywy na rzecz ekosystemów. Na szczęście widzimy, jak z każdym rokiem rośnie ekologiczna świadomość, odpowiedzialność i zaangażowanie świata biznesu. Przejawem tego jest zarówno dostosowywanie charakteru swojej działalności, jak również podejmowanie inicjatyw i nawiązywanie partnerstw wspierających ochronę przyrody lub kształtowanie właściwych postaw wśród partnerów biznesowych oraz konsumentów. ONZ ogłosił lata 2021-2030 Dekadą Odtwarzania Ekosystemów. UNEP/GRID-Warszawa, jako ośrodek afiliowany przy Programie Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska, powołał do życia Program Re:Generacja. Jego celem jest pomoc w odbudowie zniszczonych ekosystemów, ale także ochrona tych, które są nadal w dobrym stanie. Jednym z przykładów działań podejmowanych w ramach Programu jest nasza współpraca z Fundacją Mare i Grupą Żabka na rzecz ekosystemu Morza Bałtyckiego. Działanie to wpisuje się w strategię odpowiedzialności Grupy Żabka.  

Bałtyk jest małym morzem ze wszystkich stron otoczonym lądem. Wymiana wody z jego najbliższym sąsiadem – Morzem Północnym – odbywa się przez płytkie i wąskie Cieśniny Duńskie. To dlatego kontakt wód Bałtyku z wodami Morza Północnego jest utrudniony. Całkowita wymiana wód  
w środkowym Bałtyku trwa od 25 do 30 lat! Polskie plaże każdego lata są bardzo intensywnie wykorzystywane przez turystów i wczasowiczów, którzy zostawiają po sobie ogrom odpadów, które z czasem trafiają do wody. Około 60% wszystkich śmieci w Morzu Bałtyckim stanowi plastik. Bałtyk, jako dość płytkie morze, jest szczególnie narażony na zaleganie odpadów, ale ich ilość w morzu oraz ich wpływ na ekosystemy można ograniczyć. W tym celu konieczne jest wprowadzenie szeregu działań – uporządkowania gospodarki odpadami, propagowania recyklingu oraz usuwania odpadów, które już trafiły do wody.  

Rozwiązaniem, które może zmniejszyć stopień zanieczyszczenia, jest wykorzystanie pływających koszy, służących do zbierania odpadów bezpośrednio z wody. Od 9 września 2024 roku, dzięki zaangażowaniu Grupy Żabka w Program Re:Generacja, w porcie w Dziwnowie działa kosz morski. W ciągu roku jest on w stanie zebrać do 1,4 tony odpadów. Jego konstrukcja nie stanowi zagrożenia dla organizmów morskich – 20-milimetrowe otwory pozwalają na swobodne wpływanie i wypływanie z jego wnętrza małym rybom i krewetkom. Montaż kosza pozwoli na odłowienie odpadów z basenu portowego zanim znalazłyby się na dnie morza, gdzie uległyby rozpadowi, zanieczyszczając wody i stwarzając zagrożenie dla morskich organizmów.  

Inicjatywa wspiera ochronę zasobów wodnych, a także wspomaga odporność morskiego ekosystemu, będąc w ten sposób jedną z realizacji wpisujących się w postanowienia przyjętych przez Żabkę zobowiązań w ramach Polityki wodnej oraz Polityki Bioróżnorodności. Niemniej istotnym jest edukacyjny wymiar tego projektu, gdyż Grupa Żabka konsekwentnie prowadzi działania zwiększające świadomość ekologiczną w zakresie właściwego postępowania z odpadami pokonsumenckimi.  

Mamy nadzieję, że z każdym rokiem, wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej i - w ślad za tym - zmianą prezentowanych postaw, zwodowany kosz morski będzie miał szansę odławiać coraz mniej odpadów, które nigdy nie powinny trafić do wód Bałtyku. 

 

 Logo żabka group zielone

Ekosystem został wsparty przez Grupę Żabka.

Zobacz również

© 2021 Centrum UNEP/GRID-Warszawa w strukturze Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska
ul. Poznańska 21 lok. 29, 00-685 Warszawa; tel. +48 22 840 6664, e-mail: grid@gridw.pl

Polityka prywatności