Grupa Żabka pomaga w oczyszczaniu wód Bałtyku
Oceany i morza nas karmią, regulują klimat i produkują większość tlenu, którym oddychamy. Jeden kilometr kwadratowy traw morskich może wiązać ponad dwa razy więcej węgla niż typowy las o tej samej powierzchni! Pochłanianie CO₂ z atmosfery odbywa się w morzach również poprzez proces wbudowywania węgla przez zooplankton w strukturę pancerzyków, które po śmierci tych małych organizmów opadają na dno oceaniczne.
Ekosystemy mórz i oceanów stanowią podstawę kluczowych sektorów gospodarki, takich jak rybołówstwo czy turystyka – ponad 200 milionów ludzi utrzymuje się z rybołówstwa, a ryby i owoce morza stanowią podstawę diety dla prawie miliarda ludzi na świecie. Ponadto ekosystemy te są prawdziwymi centrami różnorodności biologicznej. W Światowym Rejestrze Gatunków Morskich znajduje się ok. 240 tysięcy gatunków roślin i zwierząt, a rafy koralowe, choć zajmują tylko ok. 1% oceanów, są siedliskiem co czwartego znanego gatunku ryb morskich.
Naukowcy ocenili, że 66% środowisk morskich jest silnie przekształconych. Jest to powiązane
z działalnością człowieka, m.in. nadmierną eksploatacją zasobów naturalnych, rozwojem infrastruktury, powszechnym stosowaniem środków chemicznych, produkcją odpadów i zanieczyszczeń, a także zmianami klimatycznymi. Dlatego tak ważne są inicjatywy na rzecz ekosystemów. Na szczęście widzimy, jak z każdym rokiem rośnie ekologiczna świadomość, odpowiedzialność i zaangażowanie świata biznesu. Przejawem tego jest zarówno dostosowywanie charakteru swojej działalności, jak również podejmowanie inicjatyw i nawiązywanie partnerstw wspierających ochronę przyrody lub kształtowanie właściwych postaw wśród partnerów biznesowych oraz konsumentów. ONZ ogłosił lata 2021-2030 Dekadą Odtwarzania Ekosystemów. UNEP/GRID-Warszawa, jako ośrodek afiliowany przy Programie Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska, powołał do życia Program Re:Generacja. Jego celem jest pomoc w odbudowie zniszczonych ekosystemów, ale także ochrona tych, które są nadal w dobrym stanie. Jednym z przykładów działań podejmowanych w ramach Programu jest nasza współpraca z Fundacją Mare i Grupą Żabka na rzecz ekosystemu Morza Bałtyckiego. Działanie to wpisuje się w strategię odpowiedzialności Grupy Żabka.
Bałtyk jest małym morzem ze wszystkich stron otoczonym lądem. Wymiana wody z jego najbliższym sąsiadem – Morzem Północnym – odbywa się przez płytkie i wąskie Cieśniny Duńskie. To dlatego kontakt wód Bałtyku z wodami Morza Północnego jest utrudniony. Całkowita wymiana wód
w środkowym Bałtyku trwa od 25 do 30 lat! Polskie plaże każdego lata są bardzo intensywnie wykorzystywane przez turystów i wczasowiczów, którzy zostawiają po sobie ogrom odpadów, które z czasem trafiają do wody. Około 60% wszystkich śmieci w Morzu Bałtyckim stanowi plastik. Bałtyk, jako dość płytkie morze, jest szczególnie narażony na zaleganie odpadów, ale ich ilość w morzu oraz ich wpływ na ekosystemy można ograniczyć. W tym celu konieczne jest wprowadzenie szeregu działań – uporządkowania gospodarki odpadami, propagowania recyklingu oraz usuwania odpadów, które już trafiły do wody.
Rozwiązaniem, które może zmniejszyć stopień zanieczyszczenia, jest wykorzystanie pływających koszy, służących do zbierania odpadów bezpośrednio z wody. Od 9 września 2024 roku, dzięki zaangażowaniu Grupy Żabka w Program Re:Generacja, w porcie w Dziwnowie działa kosz morski. W ciągu roku jest on w stanie zebrać do 1,4 tony odpadów. Jego konstrukcja nie stanowi zagrożenia dla organizmów morskich – 20-milimetrowe otwory pozwalają na swobodne wpływanie i wypływanie z jego wnętrza małym rybom i krewetkom. Montaż kosza pozwoli na odłowienie odpadów z basenu portowego zanim znalazłyby się na dnie morza, gdzie uległyby rozpadowi, zanieczyszczając wody i stwarzając zagrożenie dla morskich organizmów.
Inicjatywa wspiera ochronę zasobów wodnych, a także wspomaga odporność morskiego ekosystemu, będąc w ten sposób jedną z realizacji wpisujących się w postanowienia przyjętych przez Żabkę zobowiązań w ramach Polityki wodnej oraz Polityki Bioróżnorodności. Niemniej istotnym jest edukacyjny wymiar tego projektu, gdyż Grupa Żabka konsekwentnie prowadzi działania zwiększające świadomość ekologiczną w zakresie właściwego postępowania z odpadami pokonsumenckimi.
Mamy nadzieję, że z każdym rokiem, wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej i - w ślad za tym - zmianą prezentowanych postaw, zwodowany kosz morski będzie miał szansę odławiać coraz mniej odpadów, które nigdy nie powinny trafić do wód Bałtyku.
