10 lat by odbudować planetę. 10 działań, które mają znaczenie. Każdego dnia.
W kontekście kryzysu środowiskowego Zgromadzenie Ogólne ONZ ogłosiło lata 2021-2030 Dekadą Odtwarzania Ekosystemów. To szansa na ponowne ożywienie świata przyrody, z którego wszyscy czerpiemy. Okres dziesięciu lat może wydawać się długi, jednak naukowcy twierdzą, że to właśnie ta następna dekada będzie kluczowa w walce ze zmianami klimatycznymi i potencjalną utratą milionów gatunków. Oto dziesięć działań w ramach strategii ONZ-owskiej Dekady Odtwarzania Ekosystemów, które mogą pomóc nam budować #ReGenerację (#GenerationRestoration).
- Zasilcie globalny ruch
Nadrzędnym celem Dekady jest powstrzymanie i odwrócenie degradacji miliardów hektarów ekosystemów. To trudne zadanie, tym bardziej biorąc pod uwagę ogromną różnorodność ekosystemów i zagrożeń, którym muszą stawić czoła. Zaczynając od bujnych lasów zagrożonych przez grabieżców ziemi i pożary, po gleby rolne tak zerodowane, że trudno przewidywać możliwość uprawiania ich przez dłużej niż kilka kolejnych lat. To ogromne przedsięwzięcie wymaga współpracy. Dlatego Dekada ma na celu konsolidowanie i wzmacnianie działań prowadzonych przez wiele osób i podmiotów. Zarówno zespoły, jak i pojedyncze osoby mogą uzyskać informacje o możliwościach rewitalizacji ekosystemów w ich okolicy – mogą dołączyć do już prowadzonej inicjatywy lub rozpocząć własną.
- Finansujcie działania w praktyce
Odnowa ekosystemów wymaga zasobów. Organizacje działające w praktyce są często niedofinansowane i borykają się z długofalową niepewną sytuacją finansową. Chociaż korzyści z odbudowy znacznie przewyższają koszty, najpierw potrzebne są miliardowe inwestycje początkowe. Rządy, międzynarodowi pożyczkodawcy, agencje rozwoju i prywatne przedsiębiorstwa będą musiały zwiększyć swój udział. Osoby fizyczne natomiast mogą rozważyć przekazanie darowizny, poświecić swój czas lub wesprzeć swoją wiedzą słuszne inicjatywy.
- Zachęcajcie do działań
Odnowa ekosystemów jest dobra dla planety, ale też dla ludzi. Niestety bycie liderem takich przedsięwzięć nie zawsze jest odpowiednio nagradzane. Troska o przyrodę nie musi objawiać się tylko pod postacią bezpośrednich, odgórnych inwestycji. Może również oznaczać rezygnację z korzyści finansowych wynikających z mniej zrównoważonych praktyk. Istnieją sposoby, by postrzeganie takich rozwiązań zmieniać: np. dopłaty do rolnictwa i rybołówstwa, które często finansują szkodliwe praktyki, można by wykorzystać do wspierania regeneracji ekosystemu. W dłuższej perspektywie, zdrowsze ekosystemy mogą być bardziej płodne, dochody pewniejsze, a środowisko zdrowsze.
- Doceniajcie liderów
W ostatnich latach gwałtownie rośnie zainteresowanie tematem odbudowy ekosystemów. Kampanie zorientowane na posadzenie kwintylionów drzew poruszyły wyobraźnię wielu, a społeczności gromadziły się podczas zbiorowych nasadzeń. W ramach Wyzwania Bonn ponad 60 krajów zobowiązało się do przywrócenia do życia 350 milionów hektarów leśnych krajobrazów. Ludy tubylcze od pokoleń pełniły rolę obrońców ekosystemów. W ramach Dekady ONZ będziemy doceniać liderów zmian i zachęcać pozostałych do podjęcia działań.
- Zmieniajcie nawyki
Podczas gdy strategia odnowy musi być dobrze skrojona pod lokalne środowisko, siły, które napędzają niszczenie ekosystemów, są często powiązane z globalnymi trendami. Wylesianie, zubożenie zasobów rybnych i degradacja gleb rolniczych są spowodowane wzorcami konsumpcji obecnymi na całym świecie. W ramach Dekady będziemy współpracować ze wszystkimi partnerami w celu opracowania i promowania konsumpcji sprzyjającej odnowie ekosystemów. Mogą one obejmować np. zmianę diety czy promocję produktów wspierających odtwarzanie ekosystemów.
- Inwestujcie w badania
Przywracanie ekosystemów to złożony i skomplikowany proces. Praktyki, które sprawdzają się w jednym z nich, mogą mieć negatywny wpływ, gdy będą wdrażane w innym. Wraz ze zmianami klimatu pojawia się coraz więcej niewiadomych. Powrót do pierwotnych ekosystemów może nie być pożądany, ponieważ wyższe temperatury i wahania zachodzące w opadach będą np. wymagać bardziej odpornych roślin. Wiedza na temat odtwarzania i dostosowywania ekosystemów wciąż się rozwija. Potrzebne są znaczne inwestycje, aby zidentyfikować najlepsze praktyki odbudowy naszej planety – krok po kroku.
- Otwierajcie nowe możliwości
Tysiące inicjatyw rekultywacyjnych już trwa. Dekada będzie napędzana budującymi je wizjami, wiedzą i zaangażowaniem. Praktycy często napotykają jednak wiele barier, które uniemożliwiają im podjęcie projektów na dużą skalę. Kluczowe sektory, takie jak finanse, potrzebują więcej danych i wskazówek, aby podejmować świadome decyzje. Strategia Dekady ma na celu przede wszystkim wzmocnienie pozycji (w odbudowie ekosystemów) zmarginalizowanych grup, które mogą stracić najwięcej na ciągłym niszczeniu środowiska naturalnego – takich jak ludy tubylcze, kobiety i młodzież.
- Doceńcie odbudowę ekosystemów jako zjawisko kulturowe
Siła do odbudowy środowiska naturalnego nie tkwi tylko w rządzie, ekspertach i praktykach. Droga, którą musimy przebyć od plądrowania planety do jej ponownego uzdrawiania, jest wyzwaniem kulturowym. Dlatego strategia UN Decade wzywa artystów, gawędziarzy, producentów, muzyków do przyłączenia się do #GenerationRestoration.
- Wychowajcie młode pokolenie na ambasadorów odnowy ekosystemów
To młodzież i przyszłe pokolenia będą najbardziej dotknięte skutkami obecnego szybkiego niszczenia ekosystemów. Mogą również odnieść największe korzyści z tworzenia miejsc pracy wspierających zrównoważony rozwój, na fundamencie zielonej gospodarki. Strategia Dekady ma na celu m.in. pokazanie bezpośredniego związku między dobrobytem młodzieży a odnową ekosystemów. Odpowiednia edukacja sprawi, że dzisiejsze dzieci staną się ambasadorami ekosystemów, i dostarczy umiejętności potrzebnych, by tworzyć zielone miejsca pracy. Sprawi ponadto, że rezultaty Dekady utrzymywać się będą znacznie dłużej niż przewidziane ramy czasowe.
- Słuchajcie i uczcie się